Ja, een tuin heeft vele voordelen. Je kunt er lekkers in telen & oogsten (bv. groenten, fruit, kruiden en bloemen), met familie en vrienden gezellige momenten beleven, de kinderen laten spelen (en meedoen), vogels en insecten ontdekken & observeren, kunstwerkjes een plaats geven, of gewoon op de ligstoel een goed boek lezen, en wellicht nog veel meer.
Wist je dat je ook beter kunt slapen van je tuin?
Verschillende aspecten dragen bij om goed te kunnen slapen en herstelt wakker te worden. Goede slaap betekend hierbij ook goed in slaap vallen, doorslapen en goed wakker worden.
Boosdoener nummer één is uiteraard stress dat goede slaap belemmerd. Stress wegens werk, relaties, ziekte of op andere manier zorgt ervoor dat hoge waardes adrenaline rond circuleren in je lichaam en je wakker houden – je lichaam “denkt” namelijk dat de stress van een “tijger” komt en je dus moet wegrennen of vechten, maar zeker geen dutje mag doen nu wegens het gevaar. Als er dan nog bijkomt dat je graag koffie of frisdrank drinkt om de dag door te komen of zware maaltijden eet (laat op den avond) dan kan dat ook tegenwerken als je wilt ontspannen.
In ons maatschappij lijkt actief zijn en doordrammen gelijk met “productief” en dus positief. Echter heeft dit ook een keerzijde. Zoals aangehaald kan ons lichaam niet tegelijk wegrennen van de “tijger” en bezig zijn met verteren & herstel. Ofwel het een, ofwel het ander. In actiemodus staat alles “aan” om te verdedigen en doelen te halen. In rustmodus ligt de focus op interne zelfzorg – voedingstoffen opnemen, afvalstoffen opruimen, beschadigingen herstellen enz. Een goede balans van actie en rust, doen en herstel, yin en yang is nodig. Veelal wordt “ontspannen” met “afleiden” verward, maar op de bank liggen en filmpjes kijken is niet altijd even rustgevend. Voor velen zijn dit extra prikkels die nog meer energie opslorpen dan echt goed te doen. Gezien het hoge stressniveau is het dan ook begrijpelijk dat er alsmaar meer “Burn-out” gevallen zijn omdat er geen tijd meer is om je batterij écht op te laden.
Gebrek aan goede slaap is meer dan gewoon lastig. Het heeft effect op allerlei gebieden zoals problemen met concentratie, besluitvorming & geheugen, prikkelbaarheid, hoofdpijn en rugpijn, tot obesitas, depressiviteit en andere ziekten. Niet voor niets wordt dus gezegd dat goede nachtrust even belangrijk is als gezonde voeding om goed in je vel te voelen en goed te kunnen functioneren.

Wat heeft dit te maken met je tuin?
Enerzijds nodigt de tuin je uit om in beweging te komen. Of het nu gewoon rondlopen is om te kijken wat er aan het groeien & bloeien is en genieten van vogelzang, of het wat zaaien en wieden is, of stevig schuppen en kruien – je zit niet meer stil in een of ander zetel, met jouw hoofd dat aan het malen is. Door de fysieke beweging kunnen stresshormonen afgebouwd worden, kan je hoofd helder worden met focus op het moment, en kan je een gezonde “moeheid” ervaren door je bezigheid. Vaak zijn we sowieso “moe” van al het gedoe door de dag maar dat is eerder mentaal. Je lichaam is dan nog aangespannen en daarom niet klaar voor rust. Je tuin kan dus je gratis (extra) sportabonnement zijn dat je fit hout en helpt om te ontspannen. Uiteraard mag je hierin niet overdrijven en jezelf uitputten met allerhande klusjes, of te veel piekeren over wat al dan niet de “juiste” aanpak is om van alles gedaan te krijgen in je tuin – dat werkt dan juist averechts wegens extra stress…
Tegelijk nodigt de tuin uit om (vaker) aan de buitenlucht te zijn. Dit is enerzijds belangrijk omdat daglicht helpt om je innerlijke klok af te stemmen op een goede dag-nacht-ritme. Je “herinnert” bij wijze van spreken je lichaam eraan wanneer het tijd is voor “actie” (dag ) en wanneer voor “rust” (nacht). Onze kunstmatige verlichting (met veel blauw licht) lijkt op “constante dag” en belemmerd het opmaken van melatonine, een stof dat in ons lichaam rust signaleert. Als je ´s avonds nog eens schemerlicht of sterrenlicht ipv schermtijd hebt, dan brengt dit op natuurlijke manier meer ontspanning mee.
Bovendien adem je als je meer buiten komt ook meer frisse lucht met veel zuurstof in ipv constant in muffe ruimtes te zitten met al dan niet kunstmatige verluchtingssystemen en ronddwarrelende stof. Al is het maar voor 5 minuten, even op je terras gaan staan en doorademen dat helpt aanzienlijk om stress letterlijk uit te blazen en je hoofd vrij te maken. Bijgevolg is het dan ook gemakkelijker om ontspannen je bed in te gaan en beter te slapen.
Het is dus fijn om minder schermpjes te bekijken (wegens blauw licht, prikkels…) en meer echte verbinding in te gaan. Tijd in de tuin is tijd voor jezelf, om iets leuks te doen, met iets dat leeft en écht is. Ja, cijfers en abstracte werken zijn cruciaal in ons huidige maatschappij, maar het mag niet alles andere aan de kant zetten. Het is vaak ironisch dat we juist té veel moeite doen met iets dat het goede leven zou dienen waardoor dit zelf belemmerend werkt. We zijn dan té veel bezig met de strategie ipv het doel. Herken je het gevoel om er “zo snel mogelijk van af” te willen zijn als er een taak is? Want er is nog zo veel dat gedaan moet worden? Op die manier komt veel druk en dus stress erbij, terwijl we juist uitkijken naar orde, rust, vreugde, vrijheid… of wat was jou reden dat je die taak eigenlijk ging doen?
Terug verbinding met de natuur voelen, haar bewoners en de seizoenen, dat kan jou terug naar de essentie brengen en helpen relativeren – wat ook weer helpt om ontspannender te zijn bij stress. Wat leeft hier & nu? Gewoon observeren (bv van bloemen & hommels) is ook een vorm van “mindfulness” dat ontspanning en voldoening kan brengen. Alles heeft zijn plaats, alles zijn tijd, zijn er zo veel varianten en netwerken – de natuur kan heel inspirerend zijn! Als het even tegenzit dan helpt een korte pauze in de tuin of park om je creativiteit terug aan te wakkeren en oplossingen te zien. Vaak is het dan heel simpel maar in ons hoofd hadden we dat niet direct kunnen bedenken als we het willen afdwingen (achteraf gezien is een idee wel logisch). Een plant gaat niet sneller groeien als je eraan trekt, en je project gaat niet beter lopen als je het forceert. Het geheel is meer dan de som van de delen, een bos niet enkel een verzameling van bomen maar ook taalloze relaties van allerhande leven, beïnvloed door steeds wisselende condities. Jouw agenda wellicht ook? We kunnen niet alles controleren maar we hebben wel controle over hoe we ermee omgaan. Wat is vandaag, voor mij de nodige volgende stap om te zetten? Meer helderheid brengt ook ontspanning mee. Alles in één keer alleen willen fixen dat is teveel – net als in de tuin. Met je twee handen en beperkte uren kan je nog steeds veel verzetten als je een goede selectie maakt en je niet laat overweldigen. De tuin kan dan je bondgenote zijn tegen overdreven perfectionisme door het versterken van (zelf)vertrouwen. Je ervaart dat je het wel kan, dat het goed komt, dat je niet alleen bent en dat het goed genoeg is voor dit moment (later kan er nog meer gedaan worden, steeds beter). Zo kan je dan ook weer op twee oren slapen.
Een andere manier op die de tuin bijdraagt aan goede slaap is via kruiden. Hiervoor is zelfs een balkon of vensterbank voldoende. Uiteraard niet gelijk “pillekes” slikken en hopen dat instant alle problemen opgelost zijn. Ze kunnen wel helpen om jouw zenuwstelsel te kalmeren en je ondersteunen bij ontspannende activiteiten. Het meest bekend voor hun rustgevende werking zijn kamille, citroenmelisse, lavendel, passiebloem, hop, en valeriaan. Kamille is ook goed voor kinderen. Je kunt ook de neus laten kiezen! Ruik eens zachtjes, zonder verwachtingen of oordeel aan een kruidenpotje – als het je aanspreekt dan doe je een theelepel in je tas en zet je een thee ervan. Nog beter werkt het als dit een onderdeel van je avondritueel uitmaakt. Dikwijls wordt aangeraden om twee uur voor heet slapen gaan geen schermen meer te bekijken (wegens het blauw licht en de prikkels dus). Wat doe je dan, waarvoor heb je anders geen tijd? Zou je het liefst een wandeling doen, yoga, muziek, een boek lezen, ander hobby, handwerk of huiswerk… ? Een kruidenthee erbij en genieten maar! Een ochtendroutine kan eveneens fijn zijn om de dag fris tegemoet te gaan. Hierbij kunnen munt, citroenverbena, gember, rozenblaadjes, (dove)netel, en Sint-Janskruid goeddoen. Ook hier mag je jouw neus volgen en vooral: regelmatig afwisselen. Hetzelfde kruid nooit langer dan een viertal weken intensief gebruiken om je lichaam niet te overprikkelen.
Prachtig al die extra´s waarvan je dankzij je tuin of groene omgeving kunt genieten!

Inderdaad wordt de link niet snel gelegd tussen tuin en slaap. Tuinieren in al zijn vormen heeft zoals voorgesteld wel positieve invloed op de aanmaak van melatonine, op balans van actie & rust, en gesteldheid (oftewel: je aarding). Zo heeft het ook positieve invloed op onze slaap wat op zijn beurt belangrijk is voor herstel en welzijn van ons lichaam & geest. Fantastisch als je tegelijk ook een stukje paradijs koestert en mee laat herstellen & opleven. Wat je aandacht geeft dat groeit. Als je voor jezelf iets goed doet door voor je tuinparadijs te zorgen dan is dit een dikke win-win. Meer kleur, geur, smaak, vogels, bijen en Co, én betere slaap. Zalig, hé!
Hoe ervaar jij dit?
Wil je dit meer vorm geven?
Graag ondersteunen we jou om een goed stappenplan en passende plantenselectie voor jouw tuin of groenproject op te maken. Dan kan je met dit stuk alvast meer gemoedsrust ervaren en genieten van buiten bezig te zijn met al zijn voordelen.